همایش شعر و موسیقی ال ­سون(شاهسون)

همایش شعر و موسیقی اِل­ سون(شاهسون) روز 28 تیر ماه 94 ساعت 3 بعد از ظهر در روستای فِشک فراهان در استان مرکزی با حضور حدود 30 هزار نفر برگزار شد.

    همایش در یک فضای باز، محیط خاکی، بیابانی، دارای بوته خشک و گاهی هم تیغ ­دار، غیر مسطح، در یک دره­ ای کم عمق و خشک کنار روستا، زیر آفتاب داغ، توام با وزش باد و هوای آلوده به ریز گرد و ذرات گیاهان خشک شده، بدون هیچ امکاناتی برای تماشاچیان، برگزار شد.

      ولی تماشاچیان بدون توجه به محل و هوای نا مناسب و آزار دهنده، سخت علاقه ­مند به دیدن و شنیدن هنر شعر و موسیقی و رقص  گروه هالای ال­ سون(شاهسون) بودند وهنر شعر و موسیقی و به ویژه رقص هالای که توسط هنرمندان عرضه شد شدید مورد توجه حاضران قرار گرفت حاضران با دست زدن، بشکن زدن، سوت زدن، جمع شدن و رفتن به جلو برای دیدن بهتر و نشان دادن علاقه فراوان از آن استقبال کردند. بعد هم که همایش پایان یافت و مردم سوار ماشین ­های شان شدند که بروند صدای ضبط شده با صدای اغلب بلند از بلندگوی بیشتر ماشین ­ها به گوش می ­رسید جالب ­تر اینکه در چندین نقطه در همان اطراف دسته ­هایی از مردم صدای ضبط شده را از بلندگوی ماشین ­شان پخش می ­کردند و رقص هالای را که در همایش اجرا شده بود تکرار می ­کردند و نزدیک به دو ساعت از پایان همایش که من آنجا بودم این رقص هالای توسط چندین دسته در چند نقطه ادامه داشت. نکته جالب اینکه چند درخت نیمه خشک و یا نا شاد در کف دره در محل همایش وجود داشت روی تنه­ ی این درختان پر بود از جوانان تا بتوانند صحنه همایش و اجرای موسیقی و رقص هالای را بهتر ببینند. آهنگ ­ها هم اغلب ریتمیک و شاد بود همین ریتمیک و شاد بودن آهنگ ­ها موجب خوشایندی بیشتر حاضران بود. در حین اجرای رقص هالای توسط هنرمندان، تعدادی از جوانان تماشاچی به صورت خود­جوش چند میدانک هم در چند محل در میان جمعیت بوجود آورده بودند و دست در دست یکدیگر هالای می ­رقصیدند.

      وقتی به چهره، شکل و هیات حاضران می ­نگریستی می ­دیدی همه با لباس شیک خود آمده آرایش لازم را، بویژه خانم­ ها، هم کرده­ اند این حاضران شیک پوش و آرایش کرده چنان با هیجان جذب شنیدن موسیقی و دیدن رقص هالای بودند که اصلا متوجه خاکی شدن لباس­ شان هنگام نشستن روی خاک­ ها و نشستن گرد و خاک و ذرات معلق در هوا بر سر و وضع­ شان نبودند.

     تقریبا همه با دوست و آشناهای شان در کنار خود ترکی صحبت می ­کردند ولی بیشتر حاضران وقتی با فردی که نمی ­شناختندش می ­خواستند حرفی بزنند سخن­ ها فارسی بود. کلام بیشترآهنگ­ های اجرا شده توسط گروه شعر و موسیقی ال ­سون هم با ادبیات ترکی بود.   

       حداقل نیمی از جمعیت را زنان تشکیل می ­دادند. به چهره ­ها که می­ نگریستم می ­شد حدس زد که نیمی از جمعیت بافت و شکل روستایی داشت. این سومین همآیش شعر و موسیقی ال­سون بوده که در این محل اجرا می ­شده است که بنا به گفته مسئولان به تعداد جمعیت هر سال افزوده شده است. آقای صابری مجری همایش که از مجریان تلویزیون استان مرکزی اراک بود جمعیت را 20 هزار بر­آورد نمود ولی برآورد نیروی انتظامی رقم 30 هزار بود.

       هنگام نواختن آهنگ شاد و ریتمیک و رقص گروه هالای که چند نوبت اتفاق افتاد اوج هیجان اغلب تماشاچیان بود و من هم هربار با دیدن چهره­ های هیجانی مردم و غرق در لذت بودن آنها، اشک شوق و خوشحالی در چشمانم حلقه می ­زد و با خود می­ گفتم: چرا دست ­اندرکاران مملکت ما این نیاز شدید مردم به شادی و شاد بودن را درک نمی­ کنند؟ چرا دست ­اندرکاران مملکتی ما راه­ های لذت بردن مردم از موسیقی شاد و ریتمیک را  و رقص را سد کرده­ اند؟ اجازه برگزاری کنسرت نمی ­دهند؟ چرا باید مردم با این اشتیاق توی خاک، لابلای تیغ بیابانی و توی هوای داغ یک کنسرت را ببینند؟ آیا مردم حق ندارند شاد باشند؟ دست بزنند؟ بشکن بزنند؟ برقصند؟ چرا دست اندرکاران مملکتی نمی­ خواهند مردم را شاد ببینند؟ مردم را در حال شادی کردن ببینند؟ به نظر من حق مردم هست که بتوانند کنسرت موسیقی تماشا کنند، حق مردم هست که سالن و فضای مناسب درست شده باشد تا در آن فضا با آرامش یک کنسرت را ببینند و گوش کنند و این بی توجهی به این نیاز و خواسته ­ی مردم یک دهان کجی توسط دست­ اندرکاران مملکتی به مردم است.

        احساس نیاز شنیدن موسیقی و دیدن اجرای آن در مردم بسیار شدید است بنا بر گفته مسئولان برگزاری این همآیش، تعداد قابل توجهی از جمعیت تماشاچی از راه­ های بسیار دور آمده بودند شماره اتومبیل ­ها هم گواه بر این سخن بود برای نمونه چند خانوار از همین روستای مارکده رنج پیمودن 700 کیلومتر رفت و برگشت را بر خود هموار کرده و در این همآیش شرکت کرده بودند.

      مردم روستای فشک و روستاهای اطراف از ایل شاهسون نیستند حتی محل روستای فشک با منطقه و روستاهای شاهسون نشین فاصله زیادی هم دارد ولی می­ توان حدس زد که مسئولان روستای فشک افراد دانایی هستند و با دعوت از گروه شعر و موسیقی شاهسون و تقبل زحمت و صرف هزینه در اجرای همایش، هدفشان شناخته شدن، معروف شدن روستای شان است که باید آفرین بهشان گفت.     

با این همه کمی­کاستی و نبود امکانات جا دارد از زحمات یکایک دست ­اندرکاران برگزاری این همایش شعر و موسیقی ال ­سون در روستای فشک تشکر و قدردانی نمود که نیاز مردم به شاد بودن را درک کرده و با حداقل بضاعت خود به این نیاز مردم پاسخ می ­دهند.

      هالای، رقص گروهی ترک ­های شاهسون، در گذشته در همین روستای مارکده خودمان هم اجرا می­ شده است نمونه آن را در نمایش مردمی کوساگلین توضیح داده ­ام. دو سه دهه قبل شکل رقص تک نفره هالای را من شخصا در عروسی­ های مارکده دیده ­ام متاسفانه با بازشدن پای ویدئوها و تماشای رقص­ های مردمان دیگر، نسل امروز هنر فولکلور نیاکان خود را فراموش کرده است.  

      نواهای ترکی ال ­سون(شاهسون) ویژه فرهنگ و ادبیات و فولکلور شاهسون ­های بغدادی پراکنده در قم، ساوه، ورامین، شهریار، همدان و قزوین را می­توانید از طریق استریو شباهنگ، قم، خیابان امام ­زاده ابراهیم،16 متری ولی ­عصر، به مدیریت داود ترکمن  elsavan.blogfa.com تهیه کنید.                                                                                                                                                                                                     محمدعلی شاهسون مارکده سی ام تیر 94