گزارش نامه 214 نیمه شهریور 99

 یادی از یک تازه در گذشته

         تازه در گذشته؛ تقی مشهور به حاج تقی است. حاج تقی، فرزند اصغر و اصغر فرزند تقی و تقی فرزند ابراهیم و ابراهیم یکی از چهار پسر ملاحسن مشهور است.

         سه برادر، از عشایر شاهسونِ اطراف قم و ساوه، با زن و بچه و حشم خود به این منطقه مهاجرت می­ کنند و سرانجام با خرید املاک مزرعه ­ی مارکده از مردم هوره در این محل یکجا نشینی را آغاز و روستا را بنیان می­ گذارند. نام برادر بزرگ که نقش پدر خانوار را داشته، علی ­زمان بوده است.

         این سه برادر شاهسون قسمتی در شرق روستای فعلی مارکده را به دلایل زیر برای اسکان خود بر می ­گزینند.  1: برآفتاب بودن محل. 2: هموارتر بودن محل نسبت به جاهای دیگر.  3: وجود چشمه آب که بعد قندی بولاغی نام گرفت.  4: نزدیکی و سر راستی محل به چراگاه.

         نکته­ ی جالب اینکه بسیاری از فرزندان و نوادگان آنها هنوز هم در محل یورت نیاکان خود سکونت دارند به همین جهت این محل امروز محله ترک ­ها نامیده می ­شود.

          این سه برادر شاهسون مهاجر هر یک چند فرزند داشته است؟ نمی ­دانیم. اطلاعات دیرینه ­ای که از بازماندگان آن سه برادر اکنون در دست هست و به یقین می ­توان درباره ­اش نوشت این است که حدود 9-10 نسل قبل  سه خانوار بزرگ و پر جمعیت و سرشناس با نام و نشان از نسل آن سه برادر در مارکده می ­زیسته ­اندکه ما امروز حتی دقیق خانه و محل زندگی­ شان را هم می­ دانیم­ و به عینه می ­بینیم تعدادی از بازماندگان آن سه خانوار بزرگ هم اکنون در جای نیاکان خود به زندگی ­شان ادامه می­ دهند.

       آن سه خانوار بزرگِ بازماندگان آن سه برادر شاهسون عشایر؛ یکی ملاحسن دیگری محمدقلی (ممدقولی) و سومی رضا بوده است.

        پرسشی که اینجا به ذهن می ­نشیند این هست که کدام یک از این سه بزرگ مرد شناخته شده­ فرزند کدام ­یک از آن سه برادر شاهسون مهاجر است؟ این را هم نمی ­دانیم. ولی چیزی که روشن و مشخص است و می­ توانیم شجره نامه آنها را هم ترسیم کنیم فرزندان و نوادگان این سه نفر بازمانده آن سه برادر است که اغلب آنها هم اکنون در محل نیاکان خود زندگی می ­کنند.

          حاج تقی تازه در گذشته یکی از این نوادگان ملاحسن مشهور است ملاحسن چهار پسر داشته است یکی ابراهیم دیگری اسماعیل سومی شیخان و چهارمی طهماسب بوده است. و حاج تقی از تبار ابراهیم است.

          ملاحسن چند فرزند دختر داشته است؟ نمی ­دانیم. هم اکنون تعدادی از نوادگان ملاحسن در جای پدر بزرگ شان سکونت دارند.

        ابراهیم، یکی از پسرهای ملاحسن دو پسر از خود برجای می­گذارد یکی به نام تقی و دیگری با نام عبدالله.

         عبدالله از مارکده به روستای کمیتک یکی از روستاهای فریدن مهاجرت می ­کند. همانجا هم فوت می ­کند یک پسر جوان از او می ­ماند به نام اکبر. اکبر از کمیتک به اوزون­آخار می ­آید سپس به ارّان (رضوان ­شهر) می ­رود و با دختری در اران ازدواج می ­کند و به مارکده می­ آید. چندین سال هم اینجا زندگی می­ کند و با نام اکبر عبدالله شناخته می ­شود سپس با زن و چند بچه به اهواز می ­رود و در شرکت نفت استخدام می ­شود. بعد از این از اکبر اطلاعات کمی داریم فقط این را می­ دانیم که یک پسر از او در تهران زندگی می ­کند.  

         تقی پسر دیگر ابراهیم در مارکده می ­ماند. تقی با قمر دختر یکی از بزرگان روستای قوچان به نام کل­ حسن که هم کدخدای ده و هم مردی ثروتمند  و با نفوذ  و سرشناس بوده ازدواج می­ کند. از تقی یک پسر به نام­ اصغر می ­ماند.

          اصغر با بانو دختر کرم دهکردی مشهور و معروف به کرم­ پینه ­دوز ازدواج  می­ کند. کرم­ پینه­ دوز مردی دهکردی بوده و در گیوه­ دوزی مهارت فوق ­العاده ­ای داشته است از دهکرد با خانواده به مارکده مهاجرت می ­کند کرم پینه­ دوز سه دختر داشته به نام؛ بانو، زلیخا و سیمین. که هر سه در مارکده شوهر می­ کنند. بانو با اصغر ازدواج می­ کند. زلیخا با استاد محمدعلی تختکش شهرضایی که همراه کرم ­پینه ­دوز برای تخت­ کشی گیوه به مارکده آمده بود و سیمین با حسن معروف به حسن قشقایی که از اوزون­آخار به مارکده مهاجرت کرده بود ازدواج می ­کند. زلیخا در همان اولین زایمان خود سَرِ زا می ­میرد و بازمانده­ ای ندارد.

         حاصل ازدواج اصغر  با بانو دو پسر بوده است یکی همین حاج تقی تازه درگذشته و دیگری کرم.

           ویژگی بارز اصغر و بانو سادگی و از همه مهمتر صداقت و یکرنگی این زوج بوده است. حاج تقی هم ویژگی پدر و مادر خود را داشت مردی ساده و بی آلایش بود با خود و نیز دیگران صادق بود.

         من علاوه بر اینکه به عنوان یک همشهری او را از دیرباز می­ شناختم در این چند سال اخیر ساعت­ ها با هم گفت­ وگو کردیم وقتی با دقت به سخنانش که خاطراتش از زندگی و برخورد با دیگران و داوری­ اش نسبت به دیگران بود گوش می ­دادم دریافتم علاوه بر سادگی و بی آلایشی و نیز صداقت، آدمی منصف و قدرشناس هم هست و از بسیاری که انسان­ های خیرمندی بودند و نیز هستند به نیکی یاد می­ کرد. روانش شاد باد.

            محمدعلی شاهسون مارکده 9 شهریور 99